Over de onmacht van kleine en grote partijen

Maandag, 18 april 2016

De onlangs verschenen politieke memoires van Femke Halsema, Pluche genaamd, zijn positief ontvangen. Het afgelopen weekend heb ik me maar eens met het boek op de bank gezet (niet van pluche) en ik kan me daar na lezing wel bij aansluiten. Een goed geschreven, redelijk eerlijk verslag van een politieke carričre van ruim een decennium. Dat ‘redelijk eerlijk’ is dan vooral door de zelfreflectie van de auteur, die aangeeft dat ze regelmatig over van alles twijfelt (al dreigt al die twijfel op den duur ook wat koket te worden). Maar goed, voor zelfreflectie geldt de aloude uitspraak ‘beter mee dan om verlegen’.

Als je zo weer eens over de periode-Balkenende leest – Halsema zat in de Kamer tussen 1998 en 2011 en was vanaf 2002 fractieleider – dan valt het vooral op hoe verschrikkelijk weinig al die kabinetten eigenlijk hebben bereikt. Discussies over economische hervormingen woeden jarenlang voort zonder dat de achtereenvolgende coalitiepartners iets bereiken: CDA en VVD willen geen beperking van de hypotheekrenteaftrek, PvdA wil geen ingrepen in pensioenen en ontslagrecht. Zoiets schreeuwt om een uitruil, maar terwijl de crisis de boel steeds sterker onder druk zet, gebeurt er jarenlang niets. Je kan van alles van het huidige kabinet vinden, maar er zijn wél een aantal knopen doorgehakt.

Wat me ook frappeerde was hoeveel van de spelers uit die periode alweer uit het zicht zijn verdwenen. Lousewies van der Laan, Leen van Dijke, Rita Verdonk en Ayaan Hirsi Ali zijn allemaal een soort politieke eendagsvliegen gebleken. Balkenende (Halsema schetst een weinig vleiend portret van hem) kun je na negen jaar partijleider en acht jaar premier van vier kabinetten geen eendagsvlieg noemen, maar zijn politieke nalatenschap blijft beperkt tot de slogan ‘fatsoen moet je doen’. Het begin van deze eeuw is kortom door alle chaos en paniek na 9/11 en de moorden op Fortuyn en Van Gogh in politiek opzicht een verloren decennium. Geen nieuwe constatering, maar je wordt er door lezing van Pluche weer eens op geattendeerd. GroenLinks heeft als kleine partij geen deuk in een pakje boter kunnen slaan, de grote partijen hebben het niet veel beter gedaan.

Ik vond het om nog een heel andere reden een lezenswaardig boek. Eerlijk gezegd werd ik vaak een beetje ibbel van Halsema’s optreden in de Kamer. Intelligente opmerkingen, pakkende interrupties, maar vaak zo drammerig en met het gelijk van de wereldverbeteraar gebracht. Kijk, en dat vond ze zelf dus ook, zo blijkt nu. Ik vind haar met terugwerkende kracht ineens een stuk sympathieker.






Maurits van den Toorn
Journalist en redacteur


Meest recente blogs



Meest recente foto's



Meest recente publicaties